Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh [Góc giải đáp]

Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh là thắc mắc của rất nhiều người bởi mỗi loại hình đều có ưu nhược điểm riêng. Bài viết dưới đây, Công ty Luật LEGALAM sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp

1. Sơ lược về công ty và hộ kinh doanh

Trước khi giải đáp thắc mắc nên mở hộ kinh doanh hay công ty, hãy cùng tìm hiểu thông tin về công ty và hộ kinh doanh. 

1.1 Về doanh nghiệp/công ty

Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có trụ sở giao dịch, tài sản và được thành lập hoặc đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm với mục đích kinh doanh. 

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, có các loại hình doanh nghiệp như sau:.

• Công ty hợp danh

Công ty hợp danh là doanh nghiệp cần có ít nhất hai thành viên hợp danh. Những thành viên hợp danh này là chủ sở hữu chung của công ty và kinh doanh dưới cùng một tên chung. Ngoài các thành viên hợp danh, công ty còn có các thành viên góp vốn. Thành viên hợp danh phải là các cá nhân và chịu trách nhiệm về nghĩa vụ của công ty bằng toàn bộ tài sản của mình. Thành viên góp vốn có thể là các cá nhân hay tổ chức, chỉ chịu trách nhiệm về khoản nợ của công ty trong phạm vi số vốn đóng góp.

Xem thêm: Thủ tục thành lập công ty hợp danh

• Công ty cổ phần

Một công ty cổ phần là một doanh nghiệp trong đó vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần. Những cá nhân hoặc tổ chức nắm giữ các cổ phần này được gọi là cổ đông. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm có hạn đối với nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi số vốn mà họ đã đóng góp vào công ty.

Xem thêm: Thủ tục thành lập công ty cổ phần

• Công ty trách nhiệm hữu hạn

Công ty trách nhiệm hữu hạn bao gồm hai dạng: Công ty TNHH một thành viên và công ty TNHH hai thành viên trở lên. Công ty TNHH một thành viên thường do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu. Trong khi đó, công ty TNHH hai thành viên trở lên có thể do các thành viên là tổ chức hoặc cá nhân làm chủ sở hữu. Số lượng thành viên trong công ty TNHH phải từ 02 người trở lên và không được vượt quá 50 người.

Thành viên của công ty TNHH chỉ chịu trách nhiệm các khoản nợ của công ty trong phạm vi số vốn đóng góp. Cả hai loại công ty này cơ bản giống nhau, chỉ khác nhau ở số lượng thành viên.

Xem thêm: Thủ tục thành lập Công ty TNHH

•  Doanh nghiệp tư nhân

Là doanh nghiệp thuộc quyền sở hữu của cá nhân và tự chịu trách nhiệm về toàn bộ tài sản của mình. Một doanh nghiệp tư nhân chỉ được thành lập bởi một cá nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không đồng thời là chủ hộ kinh doanh hoặc thành viên hợp danh trong công ty hợp danh.

Xem thêm: Thủ tục thành lập Doanh nghiệp tư nhân

Ngành nghề hoạt động của công ty giống với hệ thống ngành nghề của hộ kinh doanh. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thì công ty không được phép kinh doanh các ngành, nghề sau:

• Kinh doanh những chất gây nghiện như ma túy.
• Kinh doanh động vật hoang dã có nguồn gốc từ tự nhiên hay mẫu vật những loài thực vật.
• Hoạt động mua bán mại dâm.
• Hoạt động mua, bán bào thai người, bộ phận cơ thể người.
• Kinh doanh thuốc nổ, pháo nổ.
• Dịch vụ đòi nợ.

1.2 Về hộ kinh doanh

Theo luật hiện hành (theo Điều 79 của Nghị định 01/2021/NĐ-CP), hộ kinh doanh thường có những đặc điểm sau đây:

• Hộ kinh doanh được thành lập và chịu trách nhiệm bởi một cá nhân hay các thành viên trong một gia đình, phải đăng ký và chịu trách nhiệm về tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trong trường hợp các thành viên trong gia đình đăng ký hộ kinh doanh, một thành viên trong gia đình sẽ được ủy quyền làm đại diện cho hộ kinh doanh. Người đăng ký hộ kinh doanh hoặc người được ủy quyền là chủ hộ kinh doanh.
• Các hộ gia đình chuyên sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối, những người kinh doanh bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, hoặc làm dịch vụ có thu nhập thấp không cần phải đăng ký hộ kinh doanh, ngoại trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Mức thu nhập thấp áp dụng cho địa phương được quy định bởi do Ủy ban nhân dân của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định.
• Một hộ kinh doanh có thể hoạt động tại các địa điểm khác nhau, nhưng phải chọn một địa điểm để đăng ký trụ sở của hộ kinh doanh. Sau đó thông báo cho Cơ quan quản lý thuế, cơ quan quản lý thị trường về hoạt động kinh doanh tại các địa điểm còn lại (khoản 2 Điều 86 Nghị định 01/2021).

Xem thêm: Thủ tục thành lập hộ kinh doanh cá thể

2. Nên mở công ty hay hộ kinh doanh sẽ có lợi hơn?

Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh để có lợi hơn? Để giải đáp thắc mắc, hãy cùng tùy hiểu về ưu nhược điểm của từng loại hình.

Về ưu điểm

Đối với công ty:

• Có tư cách pháp nhân (trừ doanh nghiệp tư nhân), có con dấu pháp nhân, được phép xuất hóa đơn đỏ.
• Mở rộng kinh doanh với quy mô lớn: Công ty có thể mở rộng hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm khác nhau, bằng cách thành lập các chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh mới.  
• Khả năng huy động vốn cao: Công ty có khả năng thu hút nguồn vốn từ nhiều nguồn khác nhau, đặc biệt là đối với loại công ty như cổ phần hoặc công ty TNHH hai thành viên trở lên.
• Ưu đãi về vay vốn: Công ty có nhiều ưu đãi về vay vốn so với mô hình hộ kinh doanh.
• Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm với phần tài sản đã góp vào công ty, chứ không lấy tài sản cá nhân để chịu trách nhiệm cho công ty (trừ doanh nghiệp tư nhân).
• Cạnh tranh cao: Công ty có khả năng cạnh tranh cao hơn dựa vào việc xây dựng thương hiệu uy tín, chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty cung cấp.
• Số lượng lao động không bị giới hạn: Công ty có thể tạo ra cơ hội việc làm cho người trong độ tuổi lao động đang tìm kiếm công việc. Đối với một số công việc phù hợp công ty có thể tận dụng lao động chưa thành niên.

Đối với hộ kinh doanh:

• So với công ty thì hộ kinh doanh cá thể có thủ tục thành lập đơn giản hơn và không mất nhiều thời gian cũng như chi phí.
• Vì số lượng ít và chủ yếu là thành viên trong cùng hộ gia đình nên quản lý dễ dàng.
• Không bị ràng buộc về nguồn vốn, hộ kinh doanh có thể hoạt động với số vốn lớn hoặc nhỏ. Điều này sẽ giúp quay vòng vốn nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh.
• Hộ kinh doanh có thể đóng mức thuế cố định theo hàng tháng do cơ quan thuế quyết định và lệ phí môn bài sẽ phụ thuộc vào doanh thu từng năm mà không phát sinh bất kì chi phí nào.

Về nhược điểm

Đối với công ty:

• Việc quản lý nguồn nhân lực và hoạt động kinh doanh cũng gặp nhiều khó khăn hơn đối với công ty, đặc biệt khi công ty quy mô lớn và sử dụng nhiều lao động.
• Chế độ kế toán, kiểm toán phức tạp và doanh nghiệp phải đóng nhiều loại thuế hơn so với hộ kinh doanh.
• Thủ tục thành lập công ty khá phức tạp, yêu cầu phải chuẩn bị tài liệu và hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Nghị định 01/2021/NĐ-CP. 
• Trong trường hợp với một số loại hình công ty có số lượng lớn thành viên góp nhiều vốn sẽ dẫn đến việc kiểm soát các thành viên trở nên khó khăn hơn, có thể dẫn đến xung đột với nhau về mặt lợi ích.

Đối với hộ kinh doanh:

• Chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm và không được mở thêm địa điểm kinh doanh hay chi nhánh nào khác.
• Hạn chế về huy động vốn, các hộ kinh doanh dựa vào nguồn vốn tự xoay hoặc vay từ cá nhân và tổ chức khác. Hơn nữa, không thể rút vốn và hoàn toàn chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình.
• Không có tư cách pháp nhân nên khi tham gia những giao dịch sẽ mang tư cách một cá nhân, do đó địa vị pháp lý của hộ kinh doanh không được chặt chẽ.
• Tất cả các thành viên trong hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm về toàn bộ tài sản đối với hoạt động kinh doanh của hộ.
• Hộ kinh doanh không được xuất hóa đơn đỏ, khi muốn xuất hóa đơn cho khách hàng thì cần liên hệ đến Cơ quan thuế quản lý để mua và số lượng mua cũng bị hạn chế.

>> Vậy nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh?

Qua phân tích những ưu nhược điểm của 02 loại hình cùng nhiều năm kinh nghiệm tư vấn cho Khách hàng thì:

• Nên mở công ty khi:
  • Quy mô kinh doanh vừa hoặc lớn, có nhu cầu sử dụng nhiều lao động;
  • Muốn mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh hoặc huy động vốn;
  • Khi kinh doanh một số ngành nghề có yêu cầu về loại hình là doanh nghiệp: bảo hiểm, xuất nhập khẩu, …
• Nên mở hộ kinh doanh khi:
  • Quy mô kinh doanh nhỏ lẻ, không yêu cầu nhiều về vốn;
  • Không có nhu cầu mở rộng kinh doanh.
  • Phù hợp với các mô hình kinh doanh như: tiệm cắt tóc, tạp hóa, quán ăn, quán cafe,…

3. Dịch vụ thành lập công ty và hộ kinh doanh tại Công ty Luật LEGALAM

Công ty Luật LEGALAM là đơn vị chuyên về tư vấn pháp lý doanh nghiệp và hỗ trợ kinh doanh. Với đội ngũ nhân sự giàu kinh nghiệm và có hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực này, chúng tôi cam kết mang đến những dịch vụ chất lượng cao và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của khách hàng.

Một trong những dịch vụ quan trọng mà chúng tôi cung cấp là dịch vụ thành lập công ty và hộ kinh doanh. Chúng tôi tư vấn và hỗ trợ khách hàng trong việc lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp như hộ gia đình, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty TNHH một thành viên hay công ty TNHH hai thành viên,  tuỳ thuộc vào mục tiêu kinh doanh và yêu cầu cụ thể của khách hàng.

Khi lựa chọn dịch vụ thành lập công ty và hộ gia đình tại LEGALAM, chúng tôi đảm bảo rằng tất cả các thủ tục pháp lý được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác. Chúng tôi xử lý các thủ tục đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, đăng ký tên công ty… để khách hàng có thể bắt đầu hoạt động kinh doanh một cách hợp pháp và nhanh chóng.

4. Một số câu hỏi thường gặp nên mở hộ kinh doanh hay công ty?

Một số câu hỏi thường gặp khi thành lập hộ kinh doanh và công ty

Hộ kinh doanh cá thể là gì?

Hộ kinh doanh cá thể là hình thức kinh doanh đơn giản có quy mô nhỏ, do một cá nhân hoặc thành viên trong gia đình đăng ký thành lập, chịu trách nhiệm về các hoạt động kinh doanh bằng chính tài sản của mình.

Nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp có lợi hơn?

Tùy theo yêu cầu và điều kiện hiện có để kinh doanh, bạn có thể lựa chọn mở công ty hay hộ kinh doanh để thực hiện hoạt động kinh doanh đã được dự tính. Nếu muốn kinh doanh quy mô lớn, sử dụng số lượng nhân công đông đảo, có nhu cầu về vốn đầu tư cao, mong muốn mở rộng sản xuất trong tương lai, thì thành lập doanh nghiệp là sự lựa chọn phù hợp. 

Tuy nhiên, nếu chỉ mong muốn kinh doanh nhỏ trong phạm vi gia đình, sử dụng số lượng nhân công ít, quy mô nhỏ và dễ dàng quản lý, thì thành lập hộ kinh doanh là một giải pháp hợp lý.

Ưu và nhược điểm của hộ kinh doanh cá thể?

– Ưu điểm: Quản lý lao động dễ dàng vì số lượng nhân viên ít,  hệ thống chứng từ và sổ sách kế toán đơn giản, nộp thuế khoán ít, phù hợp với các cá nhân và hộ gia đình kinh doanh nhỏ lẻ có vốn ít.

– Nhược điểm: Không có tư cách pháp nhân, quy mô kinh doanh nhỏ nên hạn chế việc huy động vốn hoặc mở rộng quy mô kinh doanh. Chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm về khoản nợ bằng toàn bộ tài sản cá nhân của mình, hoạt động kinh doanh không ổn định, không thể xuất hóa đơn giá trị gia tăng cho khách hàng.

Ưu và nhược điểm của loại hình doanh nghiệp?

– Ưu điểm: Công ty có tư cách pháp nhân (ngoại trừ các doanh nghiệp tư nhân), không giới hạn về số lượng lao động và ngành nghề kinh doanh. Công ty có thể dễ dàng xuất hóa đơn giá trị gia tăng (hóa đơn đỏ), cũng như thu hút nguồn vốn từ bên ngoài và mở rộng phạm vi hoạt động sản xuất kinh doanh. Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi số vốn đã đóng góp, không cần sử dụng tài sản cá nhân để chịu trách nhiệm cho nghĩa vụ của công ty (trừ các doanh nghiệp tư nhân).

– Nhược điểm: Hệ thống kế toán phức tạp, phải đóng các loại thuế với mức thuế suất cao. Công ty cần tuân thủ và thực hiện đầy đủ các chính sách liên quan đến người lao động như chính sách thai sản, bảo hiểm…

Xem thêm: Đăng ký kinh doanh ở đâu? Lệ phí bao nhiêu?

Kết luận

Với những thông tin giải đáp thắc mắc nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh trên đây, Công ty Luật LEGALAM mong rằng sẽ giúp các bạn dễ dàng đưa ra lựa chọn  hình thức kinh doanh phù hợp tuỳ thuộc vào mục tiêu kinh doanh và yêu cầu cụ thể.

Cố vấn chuyên môn bởi: Luật sư Nguyễn Hoàng